بررسی اثر تنش خشکی و تراکم بوته بر صفات اکوفیزیولوژیکی سه رقم چغندرقند

شناخت عوامل موثر بر عملکرد و محدودیت هائی که برای دستیابی به عملکردهای بالاتر در محصولات زراعی وجود دارد می تواند اقدام موثری در مدیریت بهتر مزرعه و تولید ارقام سازگار و پرمحصول باشد. به منظور بررسی اثر تنش خشکی و تراکم بوته بر خواص اکوفیزیولوژیکی سه رقم چغندرقند طرح تحقیقی در قالب دو آزمایش با روش آماری اسپلیت بلوک در سه تکرار با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سال 1388 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خوی اجرا شد. تراکم در سه سطح 18*60, 15*50 و 20*50 در بلوک های اصلی و ارقام رسول، شیرین و 7112 بصورت تصادفی در داخل بلوک ها قرار داده شد. پس از هر مرحله برداشت، وزن تر ریشه، برگ و دمبرگ و همچنین وزن خشک آنها و شاخص سطح برگ اندازه گیری و ثبت شد و نمونه خمیر هر تیمار در آزمایشگاه ، آنالیز کیفی گردید. نتایج نشان داد که اثر تنش روی صفات عملکرد ریشه، قند قابل استحصال، عملکرد شکر سفید، طول ریشه، وزن تر و خشک برگ، دمبرگ و ریشه معنی دار بود. اثر تراکم روی درصد قند و قند قابل استحصال و عملکرد شکر سفید و طول ریشه وزن خشک برگ و دمبرگ معنی دار بود و بیشترین عملکرد شکر سفید در آرایش کاشت 50*25 سانتیمتر بدست آمد. اثر رقم روی بیشتر صفات مورد بررسی معنی دار بود و رقم رسول از نظر عملکرد ریشه و مقدار شکر سفید با اختلاف معنی داری از بقیه بالاتر بود. اثرات متقابل تراکم و تنش و همچنی رقم و تراکم در بیشتر صفات معنی دار نشد. بیشترین عملکرد شکر سفید مربوط به رقم رسول با تراکم 120 هزار بوته در هکتار بود. با توجه به محیط های تنش و بدون تنش خشکی، کاهش وزن تر اندام هوایی بیانگر ذخیره سازی غیر یکسان آب در توده ها است. همچنین کاهش وزن خشک اندام هوایی و وزن خشک کل بیانگر این است که تنش خشکی می تواند روی رشد قسمت های هوایی گیاه و وزن خشک کل تاثیر گذاشته و باعث کاهش آنها گردد . نکته قابل توجه در نتایج بدست آمده این بود که صفات درصد قند وعملکرد شکر سفید، ناخالصی های ازت، ناخالصی های سدیم، پتاسیم ، قند ملاس و خلوصیت شربت خام در دو محیط تفاوت معنی داری نشان نداد، این بدان معنی است که اعمال تنش در دو مرحله اجرا شده در این آزمایش ضمن صرفه جویی در مصرف آب در زمان بحرانی آن (که مورد نیاز غلات و سایر زراعتهای رقیب در منطقه می باشد) تاثیر سوء قابل ملاحظه ای در مهمترین صفت کمی و کیفی چغندر قند (مقدار قند قابل استحصال) نداشته است.